Integrująca rodzinna gra planszowa
Wstęp
Dlaczego warto poświecić czas na zrobienie takiej gry?
Grając, możemy się wzajemnie lepiej poznać i czasem dowiedzieć się o sobie i swoich dzieciach czegoś nowego albo przypomnieć sobie o czymś, o czym zdążyliśmy zapomnieć. Mamy okazję zbudować relacje, które z braku czasu zdarzyło nam się zaniedbać…
Ponadto umiejętności społeczne nabywamy przez cały czas poprzez obserwowanie zachowania osób ważnych w naszym życiu. Zatem jako rodzice, rodzina jesteśmy odpowiedzialni za to, jak nasze dzieci potrafią wyrażać emocje i radzić sobie w różnych sytuacjach społecznych.
Czasem obserwując zachowanie naszych dzieci, możemy mieć wrażenie, że nas przedrzeźniają, bo jak się bliżej przyjrzymy ich zachowaniu to dostrzegamy nasze własne zachowania, niekiedy przedstawione z przesadą lub w krzywym zwierciadle. Często są to też zachowania, których w głębi serca najbardziej się wstydzimy, wtedy też możemy odnieść wrażenie, że dziecko nas przedrzeźnia i odczuwać złość, bo myślimy, że robi to specjalnie, żeby nas ośmieszyć.
Jednak tak nie jest. Dziecko uczy się od nas tego, co w danej sytuacji robimy. Jeśli mówimy i robimy dwie różne rzeczy w tej samej sytuacji, wtedy dziecko wybierze do naśladowania wykonywaną przez nas czynność. Dlatego nasze „kazania” są wtedy nieskuteczne, ponieważ sami mówimy jedno, a robimy drugie. Przykładem może być np. używanie telefonu, palenie, jedzenie słodyczy, przeklinanie itp. Jeśli sami gramy na telefonie, przeklinamy, palimy czy jemy słodycze dajemy dziecku sygnał, że w tych czynnościach nie ma nic złego, więc prawdopodobnie będzie je wykonywać niezależnie od tego, co mu powiemy.
Dziecko uczy się też od nas sposobów wyrażania emocji i radzenia sobie w różnych sytuacjach. Jeśli wyposażymy je w duży zasób reakcji akceptowanych społecznie, wtedy będzie sobie radziło z wyzwaniami życiowymi. Jeśli nie nauczymy go tego, będzie znerwicowane, zalęknione i bezradne. Wystarczy z nim rozmawiać o tych sytuacjach, które nas spotykają i tłumaczyć mu, jak w danej sytuacji można się zachować. Aby wybadać jakby się zachowało, najpierw możemy przedstawić dziecku problem i zapytać: „A co ty w takiej sytuacji byś zrobił?” Potem trzeba cierpliwie omówić, które rozwiązania były do przyjęcia, a które nie i dlaczego.
Nauka wcale nie musi być nieprzyjemna ani dla nas, ani dla dzieci. Już samo tworzenie gry jest formą rozwijania umiejętności społecznych oraz pracą nad relacją, szczególnie jeśli prezentujemy dziecku, że mamy chęci i czas, który chcemy z nim spędzić, poświęcając mu swoją uwagę. A także, jeśli prezentujemy postawę „jest problem – to nie jest przyjemne, ale nie ma co udawać, że go nie ma, więc lepiej zastanówmy się jak i spróbujmy go rozwiązać”.
Do wykonania gry potrzebujemy chęci, czasu i trochę materiałów plastycznych. Takich jakie mamy.
Jeśli decydujemy się wykonać grę to: Na pewno potrzebna jest jakaś kartka, tektura lub karton, na którym narysujemy naszą planszę. Tu wszystko zależy od tego, co mamy dostępne od ręką i jak bardzo trwałą grę chcemy zrobić. W zasadzie ogranicza nas wyobraźnia, bo możemy grę też namalować na folii spożywczej lub zbudować planszę z klocków lego.
Ważne jest też jakieś narzędzie, którym narysujemy to co trzeba – pisak, marker. Inne ozdoby i projekt, to jest w sumie pierwsze zadanie rodzinne tuż po zebraniu materiałów. Trzeba podjąć decyzję, jaka będzie tematyka i stylistyka naszej planszy, czy będzie to podwodny świat, labirynt, mapa geograficzna, mapa skarbów, górski szlak, długa drabina, podróż kosmiczna, plan zamku, zwykła szachownica czy jeszcze inna forma. Ozdoby to kwestia gustu, materiałów, umiejętności i czasu, nie są konieczne, ale też ich pojawianie się może sprzyjać integracji.
Jeśli nie mamy chęci, czasu, materiałów, zdolności plastycznych do wykonania gry, ale chętnie byśmy zagrali to możemy wykorzystać posiadaną już planszę do jakiejś gry. Np. chińczyk, grzybobranie, węże i drabiny itp.
Pytania można zapisać na kartce lub wydrukować, może to być jedna lista pytań lub małe karteczki, które losujemy. Pytaniom można nadać numery lub ustalić, że stając na planszy z numerowanymi polami, odpowiadamy na wylosowane pytanie. Aby gra spełniała swoją funkcję integrującą trzeba obmyślić pytania, na które będą odpowiadali zawodnicy. Załącznik1 zawiera 100 wymyślonych przez mnie przykładowych pytań/zadań, rzecz jasna można wymyślać swoje lub zaczerpnąć je z internetu.
Oprócz pytań można wykorzystać rysunki, kartki ze starego kalendarza, karty obrazkowe z gry lub edukacyjne, zdjęcia rodzinne, wycinki z gazet itp. Można zapytać o to, z czym kojarzy nam się dana sytuacja, jak ją pamięta osoba, która wylosowała np. zdjęcie z wyjazdu rodzinnego – w końcu każdy ma trochę inne wspomnienia. Można zapytać o emocje i skojarzenia danej osoby z obrazkiem, który widzi.
Ważne są też zasady gry, które koniecznie trzeba ustalić przed rozgrywką i ewentualnie modyfikować dopiero od następnej:
- ustalenie celu gru – np. gra się kończy, kiedy pierwsza osoba dojdzie do mety lub kiedy ostatni gracz się tam znajdzie,
- słuchamy się wzajemnie, nie krytykujemy i nie przerywamy kiedy ktoś mówi, kibicujemy , gdy realizuje jakieś zadanie,
- ruszamy się pionkami, które można zaprojektować adekwatnie do estetyki gry lub wziąć z innej gry albo wykorzystać zwykłe zakrętki do napojów; kostkę też można „wypożyczyć” z innej gry,
- czy są jakieś liczby specjalne, które pozwalają wejść na planszę?,
- ile jest kostek? ile jest rzutów?,
- od kogo zaczynamy – umownie, losujemy, od najmłodszego, kto wyrzuci najwięcej oczek kostką itp.,
- czy są jakieś kary lub bonusy na planszy typu „cofasz się o trzy pola”, „stoisz dwie kolejki”, „wracasz na start”, „idziesz dwa pola do przodu” itp.,
- inne ważne zasady, bez których uważacie jako rodzina, że nie da się zagrać.
Życzę udanej zabawy, a przy tym skutecznej współpracy oraz integracji.
W razie pytań zapraszam do kontaktu: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Starałam się stworzyć listę pytań i zadań pozwalających wszechstronnie budować relację i dowiedzieć się czegoś nowego o sobie wzajemnie.
Są też gotowe gry dotyczące rozwoju emocjonalnego, poniżej zamieszczam link z recenzjami:
http://www.centrumdzieciecejterapii.pl/recenzje/11-gier-o-poznaniu-i-emocjach/
Pozdrawiam
- Partykowska
Psycholog szkolny
Załącznik 1
Lista przykładowych pytań i poleceń:
- Najbardziej na świecie lubię robić?
- Kiedy się budzę to myślę o… ?
- Gdy się złoszczę, wtedy czuję w swoim ciele…
- Gdybym zawędrował do magicznej krainy, to…
- Gdybym miał magiczne moce, to…
- Gdybym wygrał 1milion $, to…
- Kiedy się boję, to najchętniej…
- Marzę o …
- Tęsknię za…
- Mój najpiękniejszy sen…
- Byłem z siebie dumny, kiedy…
- Miłość kojarzy mi się z…
- Moją ulubioną porą roku jest…
- Najbardziej lubię jeść…
- W moim domu najbardziej lubię… (czynność)
- Z dzieciństwa pamiętam…
- Na wakacjach najbardziej lubię, gdy…
- Najbardziej w mojej rodzinie lubię (cecha rodziny)…
- Moja ulubiona zupa to…
- Słowo babcia kojarzy mi się z ….
- Gdybym złapał złotą rybkę, to poprosiłbym ją o ….
- Jako towarzysza na bezludna wyspę zabrałbym…
- Moje ulubione zwierzę to…
- Moja ulubiona roślina to…
- Gdybym wybierał się na bezludną wyspę, zabrałbym ze sobą (3rzeczy)
- Gdybym umiał latać, poleciałbym …
- Mój ulubiony kolor to…
- Moja szczęśliwa liczba to…
- Miłe wspomnienie ze szkoły…
- Przyjemne wspomnienie z dzieciństwa…
- Gdy wyjeżdżałem na kolonie/ obóz/ wakacje u dziadków/ rodziny, to…
- Gdy zdarza mi się leniuchować, wtedy czuję się…
- Gdybym mógł przeprowadzić się na inną planetę/ gwiazdę byłaby to… ponieważ…
- Moim ulubionym owocem jest…
- Moim ulubionym warzywem jest….
- Moją ulubioną bajką jest…
- Moim ulubionym filmem jest…
- Moja ulubiona książka to ….
- Z czynności porządkowych najbardziej lubię…
- Moim ulubionym przedmiotem w szkole jest/ była…
- Gdybym mógł wybrać sobie każdy zawód świata byłbym…
- W sobie najbardziej lubię…
- Podobają mi się moje… (cecha wyglądu fizycznego)
- Wymień swoje 3 zalety…
- Wymień swoje 3 wady…
- Gdy natrafiam na kłopot, to…
- Gdybym spotkał tygrysa w zoo, to…(jakie uczucie by mi towarzyszyło, co bym zrobił)
- Gdybym oko w oko spotkał tygrysa w dżungli, to …(jakie uczucie by mi towarzyszyło, co bym zrobił)
- Pająki budzą we mnie…
- Małe puchate zwierzątka powodują, że…
- Podróże są dla mnie…
- Gdybym mógł się przeprowadzić do innego kraju, to chciałbym mieszkać w…
- Mama jest dla mnie…
- Mój tato…
- Mój ulubiony deser to…
- Moje ulubione miejsce w domu to… ,dlatego że…
- Kolorowanie jest…
- Postać historyczna, którą najlepiej pamiętam to…, ponieważ…
- Przyjaźń to dla mnie…
- Koleżeństwo oznacza…
- Moim ulubionym sportem jest…
- Ze sportów najbardziej lubię oglądać…
- Moim ulubionym sportowcem jest…
- Na YouTube najchętniej oglądam…
- Moja ulubiona gra PC/ PS/ Xbox to…
- Moim ulubionym serialem jest…
- Ulubiony portal społecznościowy to…, bo…
- Gdy się złoszczę, bo coś mi nie wyszło w grze, wtedy…
- Mój ulubiony kolega…
- W klasie najlepiej mi się rozmawia z…
- Zrób 5 przysiadów.
- Zrób jedną pompkę.
- Zaśpiewaj/ zanuć swoją ulubiona piosenkę.
- Stań na jednej nodze jak bocian.
- Zrób jaskółkę.
- Mów przez minutę do siedzącej obok Ciebie osoby o jej zaletach.
- Uśmiechnij się do wszystkich.
- Powiedz każdemu z pozostałych graczy komplement.
- Gdybyś mógł pojechać na koncert, to jaki zespół/ wykonawcę byś wybrał?
- Kto jest Twoim idolem?
- Kto jest/ był dla Ciebie autorytetem?
- Jakie obowiązki domowe uważasz za kobiece?
- Które obowiązki domowe Twoim zdaniem należą do mężczyzny?
- Obrzydzenie to uczucie, które towarzyszy mi, gdy…
- Współczucie pojawia się, kiedy…
- Obojętność to uczucie, które odczuwam…
- Smutek służy do…. Pojawia się, gdy…
- Zazdrość odczuwam, kiedy…
- Entuzjazm towarzyszy mi, gdy…
- Radość powoduje, że…
- Kiedy jestem radosny, to…
- Gdy się smucę, wtedy…
- Gdy za kimś tęsknie…
- Niecierpliwię się, gdy…
- Po czym można poznać, że nad czyś rozmyślam…
- Kolor czerwony kojarzy mi się z…
- Burza oznacza dla mnie…
- Moim ulubionym zapachem jest…, ponieważ…
- Najbardziej nie lubię…
- Kocham…
